Jak dbać o psychospołeczny rozwój dziecka?
Rozwój psychospołeczny to nic innego jak proces stawania się dorosłym, samodzielnym człowiekiem, przez który musi przejść każde dziecko. Trwa on od urodzenia aż do osiągnięcia dojrzałości, czyli właściwie przez całe życie, jednak okres dzieciństwa jest kluczowy dla kształtowania się osobowości, postaw życiowych i więzi społecznych, a rola rodziców jest tutaj arcyważna. Jak zatem wspierać dziecko, by rozwijało się prawidłowo?
Rola rodziców w rozwoju dziecka
Wkład rodziców i opiekunów dziecka w proces jego rozwoju psychospołecznego jest często decydujący, zwłaszcza w pierwszych etapach, a więc w okresie niemowlęctwa, wczesnego dzieciństwa i początków szkoły. Z badań naukowych wynika, że doświadczenia wyniesione z domu rodzinnego kształtują obraz własnej osoby, hierarchię wartości i umiejętność tworzenia więzi społecznych, a wpływ rodzica na funkcjonowanie dzieci po osiągnięciu dorosłości jest kluczowy – temu interesującemu zagadnieniu poświęcona jest monografia Weroniki Juroszek „Znaczenie postaw rodzicielskich i stylów przywiązania dla funkcjonowania psychospołecznego dziecka w wieku dorosłym” wydana przez Oficynę Wydawniczą „Impuls”.
Rola rodziców nie ogranicza się do otoczenia dziecka miłością i opieką. Bardzo ważne jest stworzenie mu optymalnych warunków do rozwoju, zapewnienie jak najkorzystniejszego środowiska i nieograniczanie własnej aktywności dziecka, ale wspieranie jego zainteresowań i zachęcanie do aktywnego poznawania świata i nawiązywania kontaktów społecznych.
Jak wspierać dziecko – najważniejsze przykazania
Co zatem robić, a czego unikać, by wspierać dziecko w jego rozwoju? Oto najważniejsze przykazania dla rodziców:
- okazujcie dziecku miłość i szacunek, bądźcie też dobrym przykładem, jak należy odnosić się do innych ludzi,
- reagujcie na płacz, złość czy smutek dziecka – w ten sposób pokazujecie, że jego uczucia są ważne i uczycie je empatii,
- rozmawiajcie z dzieckiem, odpowiadajcie na jego pytania, czytajcie razem książki dla dzieci – niech czuje, że może się do was zwrócić z każdym problemem i nigdy nie zostanie zignorowane,
- akceptujcie i wspierajcie dziecko, nawet gdy się buntuje lub przeżywa trudne emocje,
- wprowadźcie jasne zasady i konsekwentnie ich przestrzegajcie, sami dając przykład dobrego zachowania,
- nauczcie dziecko rozpoznawania emocji – własnych i okazywanych przez innych ludzi,
- pozwalajcie dziecku poznawać świat i eksperymentować na własną rękę.
Nigdy nie krytykujcie dziecka, nie przypinajcie mu łatek, powstrzymujcie się od porównywania go z innymi czy wyśmiewania jego niedoskonałości.